W ludowych wierzeniach rozmaryn ma głębokie znaczenie jako symbol miłości i wierności. Istnieje wiele różnych wersji pieśni, które opiewają tę tematykę, różniące się zarówno ilością zwrotek, jak i brzmieniem poszczególnych strof. Jedną z dłuższych wersji można znaleźć w śpiewnikach od roku 1915. Po raz pierwszy została opublikowana w zbiorze "Żołnierskie piosenki obozowe" autorstwa Adama Zagórskiego. Wersje te ulegały też modyfikacjom w późniejszych latach, gdyż do oryginalnego tekstu dodawano nowe zwrotki. Jednak większość tekstu pozostaje anonimowa.
Muzykę do tej pieśni prawdopodobnie stworzył Zygmunt Pomarański, który być może także nauczył ją śpiewać resztę oddziału Strzelca, jak opisano w jednym z wariantów tej historii.
O mój rozmarynie, rozwijaj się!
O mój rozmarynie, rozwijaj się!
Pójdę do dziewczyny,
pójdę do jedynej, zapytam się...
Pójdę do dziewczyny,
pójdę do jedynej, zapytam się...
A jak mi odpowie: "Nie kocham cię",
a jak mi odpowie: "Nie kocham cię",
ułani werbują, strzelcy maszerują,
zaciągnę się!
Ułani werbują, strzelcy maszerują,
zaciągnę się!
Dadzą mi buciki z ostrogami,
dadzą mi buciki z ostrogami
i siwy kabacik
i siwy kabacik z wyłogami,
i siwy kabacik
i siwy kabacik z wyłogami
Dadzą mi konika cisawego,
dadzą mi konika cisawego
i ostrą szabelkę
i ostrą szabelkę do boku mego,
i ostrą szabelkę
i ostrą szabelkę do boku mego
Dadzą mi uniform popielaty,
dadzą mi uniform popielaty,
ażebym nie tęsknił,
ażebym nie tęsknił do swej chaty,
ażebym nie tęsknił,
ażebym nie tęsknił do swej chaty
" O mój rozmarynie " to pieśń o charakterze folklorystycznym. Na pierwszy rzut oka może wydawać się to proste wyznanie miłosne, jednakże kontekst historyczny oraz zawarte w tekście symbole sugerują, że istnieje głębszy sens.
Rozmaryn w tradycji ludowej symbolizuje miłość i wierność, dlatego tytułowa fraza " O mój rozmarynie, rozwijaj się! " może być interpretowana jako wyraz pragnienia, aby uczucie miłości i oddania rozwijało się i kwitło. Jest to również metafora dla nadziei na rozwój relacji między zakochanymi.
Kolejne zwrotki, w których bohater pieśni planuje pójść do ukochanej i zapytać ją o wzajemność uczuć, wydają się być kontynuacją tego motywu. Jednakże reakcja dziewczyny, która odpowiada, że nie kocha, prowokuje bohatera do podjęcia decyzji o wstąpieniu do wojska. To może sugerować, że konflikt między miłością a służbą wojskową stanowi główny motyw pieśni.
Dalej w tekście pojawiają się opisy tego, co otrzyma bohater po zaciągnięciu się do wojska - buciki z ostrogami, siwy kabacik, konika cisawego, ostrą szabelkę i uniform popielaty. Te elementy symbolizują życie wojskowe i gotowość do walki, które stają się alternatywą dla miłości, a jednocześnie próbą ucieczki od zawodu serca.
Ostatecznie pieśń " O mój rozmarynie " może być interpretowana jako opowieść o wyborze między miłością a służbą wojskową, zainspirowana duchem patriotyzmu i gotowością do poświęceń dla dobra ojczyzny. Jednakże przesłanie pieśni może być także odczytywane jako refleksja nad wartościami życiowymi i trudnymi decyzjami, które stoją przed jednostką.
