List do Cara

„List do cara” – polska piosenka patriotyczna w wersji karaoke i podkłady muzyczne. Śpiewaj z dumą na apelu szkolnym i lekcji historii!

„List do cara” to pieśń legionowa, powstała na początku XX wieku, autor słów i muzyki pozostaje nieznany. Utwór był. jak wskazują źródła, jedną z ulubionych piosenek żołnierzy formacji legionowych i artylerii polskiej walczącej o niepodległość. Tekst składa się z mocnych, rytmicznych zwrotek i refrenu-oklasku („Hopaj siupaj…”) — co czyni go idealnym zarówno do śpiewu grupowego, jak i jako efektowny element występu.

Treść i klimat

Utwór zaczyna się od słów:

„A konna bateria już nad Styrem stoi, już nad Styrem stoi…”
co sugeruje, że artyleria lub bateria konna polskich formacji znajduje się „nad Styrem” – czyli w rejonie frontu, gotowa do walki. Tekst w kolejnych zwrotkach mówi o tym, że żołnierze piszą „do cara”, że się go nie boją, piszą czarnym atramentem, z całym regimentem. Na przykład:
„I pisze do cara czarnym atramentem … że się go nie boi z całym regimentem.”
W innych zwrotkach są miejsca takie jak „nasze ciężkie działa już pod Rygą stoją” oraz „oddział pułku strzelców na Wołyniu stoi” — co podkreśla zasięg działań i gotowość do walki. Śpiewany jest także motyw wyzwania: „pisał do cara po co zdejmał dzwony … pewno nie miał kulek, dla swojej obrony”. Tekst kończy się sceną, że „w końcu w okopy szwadron posłaliśmy, w niewolę pułk carski cały zabraliśmy”.

Całość ma charakter bojowy, patriotyczny, pełen dumy żołnierskiej, gotowości do walki i wyzwania wobec okupanta czy wroga ( „cara” jako symbol władzy carskiej albo wroga). W ten sposób piosenka pełniła funkcję umacniania ducha walki i tożsamości narodowej.

Znaczenie historyczne

„List do cara” to przykład pieśni żołnierskiej z okresu walk o niepodległość Polski. Według jednej z baz danych – utwór pochodzi z początku XX w. i był znany już przed wybuchem I wojny światowej. Wersje tego utworu były adaptowane przez różne oddziały, baterie, zmieniano pierwszą zwrotkę w zależności od jednostki („A konna bateria już nad Styrem stoi”, „Nasza artyleria w Kiralymezo stoi” itp.). Dzięki temu piosenka pełniła również funkcję integracyjną – żołnierze śpiewając ją identyfikowali się z oddziałem i akcją, czerpiąc siłę ze wspólnego tekstu.

Piosenka „List do cara” to wyjątkowy przykład polskiej pieśni legionowej i żołnierskiej – mocna w tekście, rytmiczna, pełna wyzwań dla wroga („cara”), a jednocześnie nacechowana dumą narodową. Przy odpowiedniej aranżacji i przygotowaniu materiałów w formie karaoke lub profesjonalnych podkładów muzycznych, utwór może stanowić doskonały element zarówno edukacyjny, jak i artystyczny – na uroczystościach patriotycznych, festiwalach pieśni, szkolnych występach czy wydarzeniach historycznych.

A konna bateria już nad Styrem stoi
Już nad Styrem stoi, już nad Styrem stoi
I pisze do cara, że się go nie boi
Że się go nie boi,  Hopaj siup
Hopaj siupaj, Hopaj siupaj
Hopaj siupaj dana
Hopaj siupaj dana
Dziewczyno kochana
Hopaj siupaj, Hopaj siupaj
Hopaj siupaj dana
Hopaj siupaj dana
Hopaj—siup!

I pisze do cara czarnym atramentem
Czarnym atramentem, czarnym atramentem
Że się go nie boi z całym regimentem
Z całym regimentem, Hopaj siup
Hopaj siupaj, Hopaj siupaj
Hopaj siupaj dana
Hopaj siupaj dana
Dziewczyno kochana
Hopaj siupaj, Hopaj siupaj
Hopaj siupaj dana
Hopaj siupaj dana
Hopaj—siup!

Nasze ciężkie działa już pod Rygą stoją
Już pod Rygą stoją, już pod Rygą stoją
I piszą do cara, że się go nie boją
Że się go nie boją, Hopaj siup
Hopaj siupaj, Hopaj siupaj
Hopaj siupaj dana
Hopaj siupaj dana
Dziewczyno kochana
Hopaj siupaj, Hopaj siupaj
Hopaj siupaj dana
Hopaj siupaj dana
Hopaj—siup!

I piszę do cara po co zdejmał dzwony
Po co zdejmał dzwony, po co zdejmał dzwony
Pewno nie miał kulek, dla swojej obrony
Dla swojej obrony, Hopaj siup
Hopaj siupaj, Hopaj siupaj
Hopaj siupaj dana
Hopaj siupaj dana
Dziewczyno kochana
Hopaj siupaj, Hopaj siupaj
Hopaj siupaj dana
Hopaj siupaj dana
Hopaj—siup!

Oddział pułku strzelców na Wołyniu stoi
Na Wołyniu stoi, na Wołyniu stoi
I pisze do cara, że się go nie boi
Że się go nie boi, Hopaj siup
Hopaj siupaj, Hopaj siupaj
Hopaj siupaj dana
Hopaj siupaj dana
Dziewczyno kochana
Hopaj siupaj, Hopaj siupaj
Hopaj siupaj dana
Hopaj siupaj dana
Hopaj—siup!

I pisze do cara na podartej szmacie
Na podartej szmacie, na podartej szmacie
Czego wy od strzelców tak prędko zmykacie
Tak prędko zmykacie, Hopaj siup
Hopaj siupaj, Hopaj siupaj
Hopaj siupaj dana
Hopaj siupaj dana
Dziewczyno kochana
Hopaj siupaj, Hopaj siupaj
Hopaj siupaj dana
Hopaj siupaj dana
Hopaj—siup!

I w końcu w okopy szwadron posłaliśmy
Szwadron posłaliśmy, szwadron posialiśmy
W niewolę pułk carski cały zabraliśmy
Cały zabraliśmy, Hopaj siup
Hopaj siupaj, Hopaj siupaj
Hopaj siupaj dana
Hopaj siupaj dana
Dziewczyno kochana
Hopaj siupaj, Hopaj siupaj
Hopaj siupaj dana
Hopaj siupaj dana
Hopaj—siup!