Pieśń "Pierwsza Kadrowa" to jedna z najważniejszych pieśni patriotycznych, związanych z okresem walki o niepodległość Polski. Opowiada ona o duchu i determinacji żołnierzy Pierwszej Kompanii Kadrowej, formacji, która odegrała kluczową rolę w wydarzeniach prowadzących do odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Interpretacja tego utworu wymaga zrozumienia kontekstu historycznego, symboliki bohaterstwa oraz głębokiej wiary w lepszą przyszłość.
Pierwsza Kompania Kadrowa – Symbol Walki o Niepodległość
Pierwsza Kompania Kadrowa, o której mowa w pieśni, to formacja utworzona 3 sierpnia 1914 roku przez Józefa Piłsudskiego. Była to jednostka licząca około 145 żołnierzy, którzy jako pierwsi przekroczyli granicę zaboru rosyjskiego, aby wzniecić powstanie i zainicjować walkę o niepodległość. Choć liczebność tej formacji była niewielka, jej znaczenie dla historii Polski jest olbrzymie, ponieważ stała się zalążkiem przyszłej polskiej armii. Pieśń upamiętnia ich odwagę, poświęcenie i niezłomność, która mimo trudności i przeciwności losu nie uległa zniszczeniu.
Wersy takie jak:
"Gdy pierwsza kadrowa na wojenkę rusza"
czy
"Bośmy przecież pierwsza kompania kadrowa"
wyrażają dumę i świadomość żołnierzy, że stanowią oni początek czegoś wielkiego – pierwszego kroku ku wolności Polski. W słowach tych kryje się nie tylko poczucie misji, ale także miłość do ojczyzny, która daje im siłę do podejmowania walki.
Miłość do Ojczyzny i Wiara w Sukces
Pieśń wyraża głęboką miłość do ojczyzny oraz wiarę w to, że ich wysiłek przyniesie oczekiwany skutek – wolność. Pomimo trudnych warunków, żołnierze nie tracą nadziei, co podkreślają takie wersy jak:
"Chociaż w butach dziury, na mundurach łaty, to pierwsza kadrowa pójdzie na armaty."
Wers ten obrazuje nie tylko ciężkie warunki, w jakich przyszło im walczyć – zniszczone buty, podarte mundury – ale także ich determinację. Jest to symbol niezłomności i oddania sprawie. Nawet w obliczu ubóstwa materialnego, żołnierze nie rezygnują, ponieważ ich cel – wolna Polska – jest dla nich najważniejszy. Miłość do ojczyzny jest silniejsza niż przeciwności losu.
Walka z Wrogiem i Nadzieja na Lepszą Przyszłość
Wersy:
"Choć Moskal, psiawiara, drogę nam zastąpi, to kul z mannlichera nikt mu nie poskąpi"
i
"Każdy z nas bagnetem trafi mu do brzucha"
opisują determinację żołnierzy w walce z wrogiem, czyli Rosjanami (określonymi tutaj jako "Moskal"). Słowa te ukazują gotowość Pierwszej Kadrowej do starcia, podkreślając ich odwagę i brak lęku przed wrogiem. Walka jest brutalna, a opisany obraz konfliktu – strzelanie z karabinów i użycie bagnetów – oddaje rzeczywistość żołnierskiej walki.
Jednak w tej brutalności kryje się nadzieja na lepszą przyszłość. Żołnierze walczą nie tylko z wrogiem, ale przede wszystkim o niepodległość swojej ojczyzny. Wers:
"A gdy się szczęśliwie zakończy powstanie, to pierwsza kadrowa gwardyją zostanie"
wyraża przekonanie, że ich poświęcenie przyniesie sukces, a Pierwsza Kadrowa stanie się zalążkiem nowej, wolnej armii – gwardii narodowej, która będzie strzec nowo odzyskanej niepodległości.
Nadzieja na Wolność i Duma z Misji
Pieśń kończy się wersami pełnymi dumy i optymizmu:
"A więc piersi naprzód, podniesiona głowa, bośmy przecież pierwsza kompania kadrowa."
Słowa te wyrażają poczucie honoru i satysfakcji z pełnionej misji. Żołnierze są świadomi swojego wyjątkowego miejsca w historii – są pierwszymi, którzy podjęli walkę o niepodległość. Jest to także manifestacja wiary w sukces, który doprowadzi do upragnionej wolności. Nadzieja na przyszłość oraz duma z pełnionej roli stają się centralnym motywem tej pieśni.
"Pierwsza Kadrowa" to pieśń, która łączy w sobie elementy patriotyzmu, miłości do ojczyzny, wiarę w zwycięstwo i nadzieję na lepszą przyszłość. Opowiada o Pierwszej Kompanii Kadrowej – grupie żołnierzy, którzy jako pierwsi wyruszyli do walki o niepodległość Polski w 1914 roku. Pieśń ta odzwierciedla ich determinację, niezłomność i gotowość do poświęceń, które miały przyczynić się do odzyskania wolności przez Polskę. W każdym wersie czuć głęboki patriotyzm, który stał się siłą napędową żołnierzy, oraz nadzieję, że ich trud nie pójdzie na marne.
Raduje się serce, raduje się dusza
Gdy pierwsza kadrowa na wojenkę rusza
Oj da oj da dana kompanio kochana
Nie masz to jak pierwsza, nie, oj nie!
Chociaż do Warszawy długą mamy drogę
Ale przejdziem migiem, byle tylko w nogę
Oj da oj da dana kompanio kochana
Nie masz to jak pierwsza, nie, oj nie!
Chociaż w butach dziury, na mundurach łaty
To pierwsza kadrowa pójdzie na armaty
Oj da oj da dana kompanio kochana
Nie masz to jak pierwsza, nie, oj nie!
Choć Moskal, psiawiara, drogę nam zastąpi
To kul z mannlichera nikt mu nie poskąpi
Oj da oj da dana kompanio kochana
Nie masz to jak pierwsza, nie, oj nie!
A gdyby się długo opierał, psiajucha
Każdy z nas bagnetem trafi mu do brzucha
Oj da oj da dana kompanio kochana
Nie masz to jak pierwsza, nie, oj nie!
A gdy się szczęśliwie zakończy powstanie
To pierwsza kadrowa gwardyją zostanie
Oj da oj da dana kompanio kochana
Nie masz to jak pierwsza, nie, oj nie!
A więc piersi naprzód podniesiona głowa
Bośmy przecież pierwsza kompania kadrowa
Oj da oj da dana kompanio kochana
Nie masz to jak pierwsza, nie, oj nie!
Pierwsza Kadrowa