Bogurodzica

„Bogurodzica” – najstarsza polska pieśń patriotyczna i religijna. Sprawdź jej wersję karaoke i podkłady muzyczne do nauki i występów z tradycją!

Bogurodzica to jeden z najsłynniejszych zabytków literatury polskiej — religijna pieśń maryjna, datowana na XIII–XIV wiek, uważana za najstarszy zachowany polski tekst poetycki oraz hymn w języku polskim. Jej autor pozostaje nieznany; utwór wielokrotnie pojawiał się w rękopisach średniowiecznych, a pierwszy zapis pochodzi z 1407 roku. W późniejszych wiekach pełniła także funkcję hymnu państwowego i pieśni rycerskiej, śpiewanej m.in. przed bitwą pod Grunwaldem (1410) i podczas koronacji królów z dynastii Jagiellonów.

Tekst:

„Bogurodzica dziewica / Bogiem sławiena Maryja / U twego syna, Gospodzina matko zwolena, Maryja / Zyszczy nam, spuści nam / Kyrie eleison …”
„Twego dziela Krzciciela, Bożycze / Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze / Słysz modlitwę, jąż nosimy / A dać raczy, jegoż prosimy / A na świecie zbożny pobyt / Po żywocie rajski przebyt / Kyrie eleison.”

to wezwanie ludu wiernego do Matki Bożej i do Chrystusa o wstawiennictwo i błogosławieństwo. W pierwszej zwrotce modlitwa skierowana jest do Maryi, prosząc ją o wstawiennictwo u Jezusa; w drugiej — bezpośrednio do Chrystusa (Bożycze) poprzez Jana Chrzciciela, by wysłuchał modlitw i zapewnił dobre życie na ziemi i zbawienie wieczne.  Styl jest archaiczny – używa dawnych form językowych: „zwolena”, „zyszczy”, „spuści”, „zbożny”, „przebyt” czy zwrot „jąż” (którą). Struktura składa się z części modlitewnej i refrenu „Kyrie eleison”, który rytmicznie wzmacnia utwór i nadaje mu charakter pieśni.

W warstwie historycznej i symbolicznej, Bogurodzica pełniła funkcję nie tylko pieśni religijnej, ale też symbolu jedności narodu, świadectwa tożsamości duchowej i patriotycznej.

Bogurodzica dziewica
Bogiem sławiena Maryja
U twego syna, Gospodzina
matko zwolena, Maryja
Zyszczy nam, spuści nam
Kyrie eleison

Twego dziela Krzciciela, Bożycze
Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze
Słysz modlitwę, jąż nosimy
A dać raczy, jenoż prosimy
A na świecie zbożny pobyt
Po żywocie rajski przebyt
Kyrie eleison

    Nas dla wstał z martwych Syn Boży
    Wierzyż w to człowiecze zbożny
    Iż przez trud Bog swoj lud odjął diablej strożej  

    Przydał nam zdrowia wiecznego
    Starostę skował pkielnego
    Śmierć podjął, wspominął człowieka pirwego

    Jenże trudy cirzpiał zawierne
    Jeszcze był nie prześpiał zaśmierne
    Aliż sam Bog z martwych wstał

    Adamie, ty Boży kmieciu
    Ty siedzisz u Boga w wiecu
    Domieściż twe dzieci, gdzie krolują anjeli  

    Tegoż nas domieściż, Jezu Chryste miły
    Bychom z Tobą byli
    Gdzież się nam radują szwe niebieskie siły

    Była radość, była miłość, było widzienie
    Tworca anjelskie bez końca,
    Tuć się nam zwidziało diable potępienie

    Ni śrzebrzem, ni złotem
    Nas diabłu otkupił
    Swą mocą zastąpił

    Ciebie dla, człowiecze, dał Bog przekłoć sobie
    Ręce, nodze obie
    Kry święta szła z boka na zbawienie tobie

    Wierzyż w to, człowiecze, iż Jezu Kryst prawy
    Cirzpiał za nas rany
    Swą świętą krew przelał za nas, krześcijany

    O duszy o grzeszne sam Bog pieczą ima
    Diabłu ją otyma
    Gdzie to sam kroluje, k sobie ją przyima

    Maryja dziewice, prośmy synka twego
    Króla niebieskiego
    Aza nas uchowa ote wszego złego

    Amen!
    Tako Bóg daj, bychom szli szwyćcy w raj!