Magda Umer
Magda Umer, a właściwie Małgorzata Magda Umer-Przeradzka, urodziła się 9 października 1949 roku w Warszawie. Jest znaną polską piosenkarką, wykonawczynią poezji śpiewanej, autorką recitali, dziennikarką, reżyserką, scenarzystką i aktorką. W swoim artystycznym dorobku zapisała się jako mistrzyni interpretacji poetyckiej i lirycznej muzyki, a jej delikatny głos i melancholijny styl uczyniły ją jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci na polskiej scenie muzycznej. Pełni również rolę członkini Rady Polskiej Fundacji Muzycznej, angażując się w rozwój i wsparcie środowiska muzycznego w Polsce. Magda Umer pochodzi z rodziny inteligenckiej – jej ojciec, Edward, był oficerem, a jej stryjem był Adam Humer. Ukończyła XIV Liceum Ogólnokształcące im. Klementa Gottwalda w Warszawie, a następnie studiowała na Wydziale Filologii Polskiej i Słowiańskiej Uniwersytetu Warszawskiego. W wieku dorosłym przyjęła chrzest w obrządku rzymskokatolickim, a jej rodzicami chrzestnymi byli znane postaci polskiej kultury – Kalina Jędrusik i Janusz Kondratiuk. Kariera Magdy Umer rozpoczęła się pod koniec lat 60., kiedy to zadebiutowała na scenie warszawskich kabaretów studenckich, m.in. w klubie „Stodoła”. Szybko zdobyła uznanie dzięki ciepłemu głosowi i niezwykłej zdolności interpretacji poezji. W 1969 roku wystąpiła na Zimowej Giełdzie Piosenki z utworem „Jeśli myślisz, że ja cię nie kocham, to się mylisz”, co otworzyło jej drzwi do konkursu „Debiuty” na 7. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Występ przyniósł jej wyróżnienie, a miesiąc później wygrała Festiwal Artystyczny Młodzieży Akademickiej (FAMA) z utworem „Jestem cała w twoich rękach…”. W 1970 roku ponownie zdobyła nagrodę na FAMIE za „Koncert jesienny na dwa świerszcze i wiatr w kominie”, a rok później piosenka ta przyniosła jej nagrodę na festiwalu w Opolu. Lata 70. i 80. były czasem intensywnego rozwoju jej kariery. Magda Umer wystąpiła z utworami, które przeszły do historii polskiej poezji śpiewanej, takimi jak „O niebieskim pachnącym groszku”, czy „Widzisz, mały”. Artystka współtworzyła scenariusze koncertów, m.in. koncertu „Polska poezja śpiewana” w ramach festiwali w Opolu. W latach 80. jej występ podczas Kabaretonu z utworami „Szpetni czterdziestoletni” oraz „Kiedy mnie już nie będzie” był szeroko komentowany i ceniony. W 1997 roku zrealizowała koncert „Zielono mi”, dedykowany pamięci Agnieszki Osieckiej, która była jedną z najbliższych współpracowniczek i przyjaciółek Umer. Ten koncert stał się jednym z najważniejszych wydarzeń tamtego czasu i potwierdził jej status wyjątkowej artystki na polskiej scenie muzycznej. Za swoje zasługi Magda Umer była wielokrotnie nagradzana. W 2000 roku otrzymała Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w działalności artystycznej oraz pracy społecznej. 28 kwietnia 2009 roku odebrała Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, przyznany jej przez ministra kultury Bogdana Zdrojewskiego. Dzień później w warszawskim Teatrze „Polonia” odbył się recital z okazji 40-lecia jej pracy artystycznej. W 2015 roku Umer zrealizowała i poprowadziła koncert „Scenki i obscenki, czyli Jeremiego Przybory piosenki” w ramach 52. KFPP w Opolu. Za całokształt swojej działalności opolskiej otrzymała wtedy Grand Prix. Jej liczne koncerty jubileuszowe oraz występy na festiwalach stały się niezapomnianymi wydarzeniami, wzbogaconymi wyjątkowymi interpretacjami piosenek o tematyce lirycznej i poetyckiej.
Magda Umer była żoną Andrzeja Przeradzkiego, z którym miała syna, Franciszka, urodzonego 25 lipca 1985 roku. Z wcześniejszego związku ma także syna Mateusza, urodzonego 22 grudnia 1977 roku. Jej bratanicą jest Klementyna Umer, która, idąc w ślady ciotki, również zajmuje się śpiewem i aktorstwem. Dyskografia Dyskografia Magdy Umer obejmuje wiele albumów, z których kilka zdobyło prestiżowe wyróżnienia. Do jej najbardziej znanych albumów należą: „Magda Umer” (1972) – wydany przez Pronit, „Magda Umer” (1985) – wydany przez Polton, „Kołysanki utulanki” (2003, nagrane z Grzegorzem Turnauem) – album zdobył platynowy certyfikat, „Noce i sny” (2010), „Wciąż się na coś czeka” (2012), „Duety. Tak młodo jak teraz” (2015) – album osiągnął pierwsze miejsce na polskiej liście sprzedaży i uzyskał platynowy certyfikat, „Bezsenna noc” (2016, nagrany z Bogdanem Hołownią), „Kolędy” (2017). Magda Umer pozostaje jedną z najważniejszych postaci w polskiej muzyce poetyckiej. Jej twórczość, pełna refleksji, liryki i emocji, na stałe wpisała się w historię polskiej kultury. Artystka do dziś inspiruje młode pokolenia wykonawców, a jej unikalne podejście do interpretacji poezji oraz umiejętność wzruszania publiczności czynią ją wyjątkową postacią w polskim świecie muzycznym.