Piotr Szczepanik
Piotr Stanisław Szczepanik (ur. 14 lutego 1942 w Lublinie, zm. 20 sierpnia 2020 w Jastkowie) był polskim piosenkarzem, aktorem i gitarzystą, znanym z przebojów takich jak „Żółte kalendarze” i „Kochać”. Jego życie i kariera miały istotny wpływ na polską scenę muzyczną oraz kulturalną drugiej połowy XX wieku. Szczepanik urodził się w Lublinie i dorastał w domu przy ulicy Piaskowej, dzisiejszej dzielnicy Kośminek. Jego wspomnienia z dzieciństwa obejmowały obraz Majdanka, który miał widok z dachu domu, choć jako dziecko nie był świadomy znaczenia tego miejsca. W czasach szkolnych, na przełomie lat 40. i 50., pamiętał mroczną wizytę na Zamku Lubelskim, który wtedy pełnił funkcję więzienia, a także wspominał radosne, beztroskie dzieciństwo. W młodości aktywnie uczestniczył w lekcjach lekkiej atletyki, jednak jego główną pasją stała się literatura – szczególnie cenił pisarza Karola Bunscha, którego twórczość o średniowiecznym Krakowie miała na niego ogromny wpływ. Już w szkole podstawowej Szczepanik zaczął interesować się teatrem i poezją. Występował w szkolnych teatrzykach i brał udział w konkursach recytatorskich. Ważnym momentem było spotkanie z Janem Machulskim, który zasugerował mu, że mógłby zagrać Hamleta, gdyby zdecydował się na aktorstwo. Mimo to Szczepanik nie został przyjęty do szkoły teatralnej – pedagogowie uznali, że mógłby być dobrym aktorem, ale aktorstwo to zbyt trudny zawód. Zamiast tego rozpoczął studia z historii sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie angażował się w działalność artystyczną w kabarecie „Czart” oraz teatrze Akademii Medycznej „Dren 59”. To właśnie w kabarecie „Czart” po raz pierwszy wykonał utwór „Żółte kalendarze”. Jako piosenkarz zadebiutował w 1963 roku na Festiwalu Piosenki Studenckiej w Krakowie. Występował na licznych festiwalach studenckich w kraju i za granicą. W 1965 roku nawiązał współpracę z Andrzejem Korzyńskim. Pierwszych nagrań dla Polskiego Radia dokonał z grupą Tajfuny i zespołem Ricercar '64. Uczyniły go one jednym z najpopularniejszych piosenkarzy lat 60. Występował w programach telewizyjnych i estradowych z Jackiem Fedorowiczem i Bohdanem Łazuką. Sławę przyniosły mu takie przeboje jak Żółte kalendarze (autor tekstu: Jerzy Miller), Kochać, Goniąc kormorany (autorem obu tekstów jest Andrzej Tylczyński), Puste koperty, Zabawa podmiejska.
W 1971 roku zainteresował się piosenką poetycką. Prezentował ją w specjalnych programach, w których śpiewał z akompaniamentem gitary. Debiut muzyczny Szczepanika miał miejsce w 1963 roku podczas Festiwalu Piosenki Studenckiej w Krakowie. Jego talent szybko zwrócił uwagę producentów, a w 1965 roku nawiązał współpracę z Andrzejem Korzyńskim. Wkrótce stał się jednym z najpopularniejszych artystów muzycznych lat 60. w Polsce. Współpracował z grupą Tajfuny oraz zespołem Ricercar '64, a jego przeboje, takie jak „Żółte kalendarze”, „Kochać” i „Goniąc kormorany”, zyskały ogromną popularność. Występował także w telewizji i na estradach z innymi znanymi artystami, jak Bohdan Łazuka i Jacek Fedorowicz. W latach 70. Szczepanik zaczął prezentować bardziej poetycką muzykę, często akompaniując sobie na gitarze. Występował w programach poetycko-muzycznych, w których wykonywał pieśni oparte na poezji polskiej. Był również aktywny na scenie międzynarodowej, koncertując m.in. w Australii, Nowej Zelandii i USA. W latach 80. zaangażował się we współorganizację Festiwalu Piosenki Prawdziwej, wspierając ruch Solidarności. Organizował także koncerty w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej oraz w kościołach w całej Polsce. Po upadku komunizmu, w 1991 roku, Szczepanik objął stanowisko szefa Zespołu Współpracy ze Środowiskami Twórczymi w Kancelarii Prezydenta RP Lecha Wałęsy. W kolejnych latach związał się z polityką, wspierając m.in. Prawo i Sprawiedliwość oraz Lecha Kaczyńskiego. Choć przez całe życie jego twórczość była związana z wieloma miastami Polski, w ostatnich latach życia osiadł nad rzeką Świder, niedaleko Warszawy. Tam, w ciszy i spokoju, oddawał się refleksji, literaturze i muzyce. Piotr Szczepanik zmarł 20 sierpnia 2020 roku i został pochowany na cmentarzu Stare Powązki obok swojej żony, Krystyny Wąsowskiej-Szczepanik. Szczepanik był wielokrotnie odznaczany za swoje zasługi dla polskiej kultury. Otrzymał m.in. Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie w 2020 roku) oraz Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w 2016 roku. Jego dorobek artystyczny obejmuje liczne albumy muzyczne, w tym największe przeboje, które wciąż są pamiętane i śpiewane przez kolejne pokolenia.
