Mira Zimińska Sygietyńska

Mira Zimińska-Sygietyńska, właściwie Maria Burzyńska (a dokładniej Marianna Magdalena Zimińska-Sygietyńska), urodziła się 22 lutego 1901 roku w Płocku. Jednak sama artystka często podawała jako swój rok urodzenia 1895, co pozostaje kwestią dyskusyjną w biograficznych zapisach. Była córką Jakuba Burzyńskiego, który wraz z żoną pracował w płockim teatrze – matka była bileterką i bufetową, a ojciec dekoratorem i maszynistą teatralnym. Od dzieciństwa Mira była oswojona z teatralnym życiem, a jej debiut sceniczny miał miejsce, gdy miała zaledwie siedem lat, w przedstawieniu Ich czworo Gabrieli Zapolskiej. Od tamtej pory teatr stał się jej życiową pasją. Jako młoda dziewczyna, Zimińska zaczęła występować w warszawskich kabaretach, zdobywając uznanie i popularność wśród inteligencji. W 1919 roku przeniosła się do Warszawy, gdzie jej talent zauważyli właściciele kabaretu Qui Pro Quo, który stał się jednym z najważniejszych miejsc na scenie kabaretowej międzywojennej Polski. W kolejnych latach jej występy w takich teatrach i kabaretach jak Morskie Oko, Cyrulik Warszawski czy Ali Baba przyniosły jej rozgłos i uczyniły ulubienicą warszawskiej publiczności. Mira była nie tylko aktorką, ale i konferansjerką, w pełni wykorzystując swój charyzmatyczny wdzięk i dowcip, dzięki czemu jej występy gromadziły rzesze fanów. W latach 1928–1938 oraz po wojnie w latach 1946–1948 grała także na deskach Teatru Polskiego, Ateneum oraz Teatru Kameralnego w Warszawie, gdzie podziwiano ją za umiejętności aktorskie zarówno w rolach dramatycznych, jak i komediowych. W 1929 roku, debiutując na deskach Teatru Polskiego, udowodniła swój niezwykły talent dramatyczny, czym zdobyła uznanie krytyków i publiczności. Równolegle rozwijała karierę filmową – zagrała w filmach epoki kina niemego, a także w produkcjach dźwiękowych, takich jak Ada to nie wypada i Manewry miłosne. W czasie II wojny światowej Zimińska-Sygietyńska była członkinią Armii Krajowej, a jej działalność artystyczna przybrała formę oporu wobec okupanta. Pisała antyhitlerowskie teksty piosenek dla ulicznych gazeciarzy, a w 1942 roku została aresztowana przez Niemców i osadzona na Pawiaku. Dzięki staraniom swojego przyszłego męża Tadeusza Sygietyńskiego oraz Adolfa Dymszy udało się ją uwolnić. Podczas powstania warszawskiego pełniła rolę pielęgniarki, a także występowała w Teatrze Frontowym Armii Krajowej. Po upadku powstania trafiła do obozu w Pruszkowie, a następnie do Tarczyna, skąd po wojnie wróciła do Warszawy. W 1948 roku, wspólnie z Tadeuszem Sygietyńskim, założyła Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” – zespół, który wkrótce stał się symbolem polskiej kultury ludowej na arenie międzynarodowej. Po śmierci Sygietyńskiego w 1955 roku, Mira przejęła kierownictwo artystyczne „Mazowsza”, a w 1957 roku została jego dyrektorką, kierując zespołem aż do śmierci. Dzięki jej zaangażowaniu „Mazowsze” zdobyło międzynarodową sławę, reprezentując polski folklor i tradycję na całym świecie. W 1978 roku założyła również Dziecięcy Zespół Pieśni i Tańca „Varsovia” – znany jako „Małe Mazowsze”.