Karin Stanek
Karin Stanek (ur. 18 sierpnia 1943 w Bytomiu, zm. 15 lutego 2011 w Wolfenbüttel) była jedną z ikon polskiego bigbitu, znaną z energetycznych występów scenicznych i przebojów, które na stałe wpisały się w historię polskiej muzyki. Choć niektóre źródła podają, że urodziła się trzy lata później, sama twierdziła, że zawyżyła swój wiek, by wcześniej podjąć pracę. Pochodziła z wielodzietnej, górniczej rodziny i już od najmłodszych lat zmagała się z trudnościami materialnymi, które zmusiły ją do wczesnego podjęcia pracy i opieki nad rodzeństwem. Muzyczna kariera Stanek rozpoczęła się w latach młodzieńczych, kiedy jako samouk zaczęła śpiewać w amatorskich zespołach na Górnym Śląsku. Przełom nastąpił w 1961 roku, gdy zakwalifikowała się do organizowanego przez Polskie Radio konkursu piosenki. Już rok później, śpiewając „Jimmy Joe”, wygrała konkurs talentów organizowany przez zespół Czerwono-Czarni, do którego dołączyła jako wokalistka. Lata 60. były złotym okresem jej kariery. Z Czerwono-Czarnymi występowała na najważniejszych festiwalach muzycznych w Polsce, m.in. w Opolu i Sopocie, zdobywając uznanie publiczności. Jej największe przeboje, takie jak „Malowana piosenka” (znana jako „Malowana lala”), „Jedziemy autostopem” i „Chłopiec z gitarą”, stały się symbolami epoki bigbitu. Pomimo sukcesów na scenie, zmagała się z dyskryminacją ze względu na swoje śląskie pochodzenie oraz brak formalnego wykształcenia, które później uzupełniła, zdając maturę jako dorosła osoba.
Stanek nagrywała płyty z Czerwono-Czarnymi, w tym wydaną w USA w 1966 roku kompilację jej największych przebojów. Koncertowała również za granicą, występując w Europie, Kanadzie i USA, choć rząd PRL-u często utrudniał jej wyjazdy. W 1969 roku, z powodu trudności w relacjach w zespole, zakończyła współpracę z Czerwono-Czarnymi. Na początku lat 70. Stanek zaczęła pisać własne utwory i współpracowała z czeskim zespołem The Samuels. W wyniku licznych ataków medialnych i nieprzychylności środowiska muzycznego w Polsce, postanowiła skupić się na występach zagranicznych. W 1974 roku wystąpiła na Polskich Targach Estradowych, ale jej występy w telewizji były cenzurowane, co jeszcze bardziej utrudniło jej działalność w kraju. W 1976 roku wyemigrowała do Niemiec, gdzie rozpoczęła nowy etap kariery. Wydała album w języku niemieckim i kilka anglojęzycznych singli, m.in. pod pseudonimem Cory Gun. W latach 80., po trudnych latach w Niemczech, zawiesiła działalność artystyczną, ale powróciła na scenę pod koniec dekady, występując w USA i Niemczech. Po 15-letniej przerwie, w 1991 roku, Karin Stanek powróciła do Polski, występując na koncercie w Operze Leśnej w Sopocie, gdzie została entuzjastycznie przyjęta. W 1992 roku świętowała 30-lecie swojej kariery, a jej największe przeboje zostały wydane na pierwszej kompilacji CD. W 1995 roku wystąpiła w programie „Szansa na sukces” i nawiązała krótką współpracę z zespołem Gang Olsena. W ostatnich latach swojego życia Stanek regularnie odwiedzała Polskę, choć na stałe mieszkała w Niemczech, gdzie opiekowała się matką. Jej ostatni występ w Polsce miał miejsce w Szczecinie w 2005 roku. W 2007 roku piosenkarka podupadła na zdrowiu i od tego czasu unikała publicznych występów. Zmarła 15 lutego 2011 roku na zapalenie płuc w niemieckim Wolfenbüttel. Karin Stanek pozostaje jedną z najważniejszych postaci polskiego bigbitu. Po jej śmierci odsłonięto jej gwiazdę w opolskiej Alei Gwiazd, a w rodzinnym Bytomiu jej imieniem nazwano plac i postawiono pomnik. Jej muzyka i energiczny styl występów są pamiętane przez kolejne pokolenia, a wydawnictwa takie jak „Autostopem z malowaną lalą” pozwalają na nowo odkrywać jej twórczość.
