Kalina Jędrusik

Kalina Jędrusik-Dygat, urodzona 5 lutego 1930 roku w Gnaszynie, była jedną z najwybitniejszych postaci polskiego teatru, kina, muzyki rozrywkowej i kabaretu. Choć przez długi czas utrzymywała, że przyszła na świat w 1931 roku, faktycznie jej data urodzin to 1930. Była córką Henryka Jędrusika, senatora RP, i Zofii Kuklińskiej. Miała starszą siostrę Zofię oraz młodszego przyrodniego brata, Macieja, z trzeciego małżeństwa ojca. Jędrusik uczęszczała do I Liceum Ogólnokształcącego im. Juliusza Słowackiego w Częstochowie, jednak została z niego wydalona pod zarzutem niemoralności. Po tej niepowodzeniu, kontynuowała naukę w liceum dla dorosłych, lecz tej szkoły również nie ukończyła. Maturę zdała eksternistycznie. W 1953 roku ukończyła studia w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej w Krakowie. Jej kariera artystyczna rozpoczęła się od występów w teatrze już w czasie studiów, kiedy to zadebiutowała w roli statystki w spektaklu Lubow Jarowaja. Wkrótce zaczęła regularnie występować w teatrze, a jej pierwszą większą rolą była rola Katii w Barbarzyńcach Maksyma Gorkiego w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. W Gdańsku grała także w innych przedstawieniach, m.in. Nie igra się z miłością Alfreda de Musseta oraz Panna bez posagu Aleksandra Ostrowskiego. W tym okresie angażowała się również w słuchowiska radiowe. W 1955 roku przeniosła się do Warszawy, gdzie rozpoczęła współpracę z wieloma teatrami, m.in. Teatrem Narodowym, Teatrem Współczesnym, Teatrem Komedia, a także Studenckim Teatrem Satyryków oraz Teatrem Rozmaitości. Zagrała szereg ról, które przyniosły jej uznanie krytyków i publiczności. Jej występy w Teatrze Telewizji, zwłaszcza rola Kleopatry w Cezarze i Kleopatrze w reżyserii Gustawa Holoubka (1956) i tytułowa rola w Ondynie (1957), zyskały jej szerokie uznanie. W 1958 roku wystąpiła w Operze za trzy grosze Bertolda Brechta, gdzie zagrała Polly, co przyniosło jej kolejne sukcesy. Kalina Jędrusik występowała także w wielu filmach, debiutując w 1957 roku rolą w Ewa chce spać. W sumie zagrała w 33 produkcjach, głównie w rolach drugoplanowych i epizodycznych. W latach 60. i 70. uchodziła za symbol seksu, co miało związek z jej charyzmą i odważnymi kreacjami filmowymi, jak chociażby w Ziemi obiecanej Andrzeja Wajdy (1975), gdzie zagrała postać Lucy Zuckerowej, znudzoną żonę bogatego fabrykanta, co ugruntowało jej pozycję w polskim kinie. Rola ta, odważna i pełna erotyzmu, stała się jednym z najgłośniejszych momentów jej kariery. Rola w tym filmie była również odczytywana za granicą w kontekście kontrowersji związanych z obrazem antysemityzmu, co wywołało międzynarodowy rezonans. Równocześnie z pracą w teatrze i kinie, Jędrusik odniosła wielki sukces w muzyce rozrywkowej, szczególnie w latach 60., kiedy występowała w Kabarecie Starszych Panów. Jej wykonania takich utworów jak „Bo we mnie jest seks” czy „S.O.S. (Ratunku, na pomoc ginącej miłości)” na stałe weszły do kanonu polskiej piosenki. Jędrusik zachwycała publiczność swoim zmysłowym, półszeptem wykonanym stylem, a także odważnymi, kobiecymi strojami, które podkreślały jej zmysłowość i urodę. Po zakończeniu współpracy z Kabaretem Starszych Panów, Jędrusik kontynuowała karierę aktorską i muzyczną. W latach 70. występowała m.in. w filmach takich jak Młyn Levina (1980) oraz Hotel Polanów i jego goście (1982), w którym jej rola Józefiny Polanowej uznawana jest za jedną z najważniejszych w jej karierze. Jej wystąpienia w teatrze były równie ważne, w tym rola w Poskromieniu złośnicy Szekspira (1977) oraz w Lecie w Nohant (1977).