Grzegorz Turnau
Grzegorz Jerzy Turnau (ur. 31 lipca 1967 w Krakowie) to wybitny polski artysta, znany jako wokalista, pianista, aranżer, kompozytor i poeta, związany z nurtem poezji śpiewanej. Jego twórczość charakteryzuje się wyrafinowanym stylem muzycznym, często nawiązującym do jazzu, smooth jazzu, oraz dorobku Marka Grechuty i Jana Kantego Pawluśkiewicza. Fortepian, na którym Turnau gra, jest centralnym elementem jego koncertów, a towarzyszą mu sekcja rytmiczna, smyczki oraz instrumenty takie jak saksofon, obój czy flet. Grzegorz Turnau urodził się w rodzinie o bogatych tradycjach intelektualnych. Jest prawnukiem Jerzego Turnaua, a jego ojciec, Stefan Turnau, był profesorem dydaktyki matematyki. Od najmłodszych lat wykazywał zdolności muzyczne – w latach 1973–1980 uczył się gry na fortepianie w Państwowej Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej I stopnia im. Ignacego Paderewskiego w Krakowie. Po krótkim pobycie w Wielkiej Brytanii, gdzie kontynuował naukę, ukończył V Liceum Ogólnokształcące im. Augusta Witkowskiego w Krakowie. Następnie podjął studia filologii angielskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, które porzucił w 1990 roku, by w pełni poświęcić się muzyce. Turnau zadebiutował w 1984 roku, jeszcze jako licealista, na Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie. Za wykonanie własnych kompozycji do wierszy Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Witkacego i Szekspira zdobył główną nagrodę, co otworzyło mu drzwi do legendarnej Piwnicy pod Baranami. Tam, pod okiem Piotra Skrzyneckiego, współtworzył programy kabaretowe i rozwijał swój talent artystyczny. Turnau szybko zyskał popularność dzięki swojej oryginalności i wszechstronności. Jego twórczość jest głęboko osadzona w tradycji poezji śpiewanej, a jednocześnie wzbogacona o elementy jazzu i nowoczesnych aranżacji. Do jego najbardziej znanych utworów należą: „Naprawdę nie dzieje się nic”, „Cichosza”, „Między ciszą a ciszą”, „Bracka” i „Pamięć”. W swoich kompozycjach wykorzystuje teksty wybitnych polskich poetów, takich jak Krzysztof Kamil Baczyński, Bolesław Leśmian, Konstanty Ildefons Gałczyński czy Zbigniew Herbert, a także twórców współczesnych, m.in. Michała Zabłockiego i Leszka Aleksandra Moczulskiego. Pisał także własne teksty, w tym do utworów takich jak „Kawałek cienia” czy „Pamięć”.
Grzegorz Turnau jest laureatem licznych nagród. Zdobył dziewięć Fryderyków, dwa Wiktory, Grand Prix Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, medal Gloria Artis i Złoty Krzyż Zasługi. W 2016 roku otrzymał Nagrodę Miasta Krakowa w dziedzinie kultury i sztuki. Turnau współpracował z wieloma wybitnymi artystami, m.in. Ewą Małas-Godlewską, Anną Marią Jopek, Dorotą Miśkiewicz, Zbigniewem Preisnerem, Justyną Steczkowską i Wojciechem Waglewskim. Komponował również muzykę teatralną i filmową, m.in. do filmu Zakochany Anioł. Na polu estrady stworzył duże formy muzyczne, takie jak „Wiecznie zielone jest drzewo życia” – widowisko na pograniczu koncertu i spektaklu teatralnego. Turnau wydał wiele albumów, które zyskały uznanie krytyków i publiczności. Wśród nich są m.in. Cichosza, 11:11, Historia pewnej podróży – poświęcona twórczości Marka Grechuty, oraz Cafe Sułtan, hołd dla Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego. W jego repertuarze znalazły się także utwory zagranicznych poetów, w tym E.E. Cummingsa i Williama Szekspira. Grzegorz Turnau jest mężem flecistki Maryny Barfuss i ojcem Antoniny Turnau, która wyszła za aktora Marka Kondrata. Poza muzyką artysta angażuje się w inne przedsięwzięcia – jest współwłaścicielem winnicy w Baniewicach (woj. zachodniopomorskie) i organizatorem cyklicznych koncertów w Inowrocławiu, zwanych Inowrocławską Nocą Solannową. Grzegorz Turnau pozostaje jednym z najważniejszych twórców współczesnej polskiej muzyki poetyckiej, łącząc w swojej twórczości tradycję z nowoczesnością. Jego utwory są cenione za głębię tekstów, mistrzowskie kompozycje i niezwykłą atmosferę, którą tworzy zarówno w studiu, jak i na scenie.
