Formacja Nieżywych Schabuff
Formacja Nieżywych Schabuff (FNS) – polski zespół muzyczny, który powstał w 1982 roku w Częstochowie, był jednym z najbardziej charakterystycznych przedstawicieli rodzimej sceny pop-rockowej. Początkowo działał pod nazwą Formacya Nieżywych Schabuf i był prowadzony przez lidera, wokalistę i autora tekstów Jacka Pałuchę. W pierwszych latach działalności grupa eksperymentowała z awangardową muzyką, łącząc elementy kabaretu z popem, co nadawało jej unikalny charakter. W 1985 roku zespół wystąpił na prestiżowym festiwalu w Jarocinie, co stało się pierwszym krokiem w budowaniu rozpoznawalności. Największy rozgłos FNS zyskała jednak w 1988 roku, gdy grupa funkcjonowała w składzie: Jacek Pałucha (wokal), Rafał Łuszczyk (gitara basowa), Wojciech Wierus (gitara), Aleksander Klepacz i Jacek Otręba (klawisze) oraz Robert Bielecki (perkusja). W tym samym roku nagrano w Studiu Programu Trzeciego pierwszy album zatytułowany „Wiązanka melodii młodzieżowych”. Przełomowy sukces przyniósł utwór „Klub wesołego szampana”, który przez dziewięć tygodni utrzymywał się na pierwszym miejscu Listy Przebojów Programu Trzeciego. Wśród innych popularnych piosenek z tego okresu znalazły się m.in. „Kibel”, „Swobodny Dżordż” i „Centrum wynalazków”. Szybko zdobyły uznanie słuchaczy, stając się hitami polskich list przebojów. W 1989 roku, na skutek różnic artystycznych, zespół opuścił Jacek Pałucha. Rolę wokalisty przejął Aleksander Klepacz, co zapoczątkowało nowy etap w działalności Formacji. Styl muzyczny ewoluował w kierunku bardziej popowego brzmienia, co zostało dobrze przyjęte przez szeroką publiczność. W tym czasie zespół wydał drugi album „Schaby”, z którego pochodził hit „Baboki”, plasujący się na pierwszym miejscu Listy Przebojów Trójki. W latach 90. FNS kontynuowała sukcesy, wydając kolejne albumy. W 1992 roku ukazała się płyta „Urodziny”, z której pochodzą przeboje „Żółty rower” i „Hej, cześć, daj coś zjeść”. W 1994 roku zespół zaprezentował akustyczne wersje swoich największych hitów na albumie „Nasze piosenki najlepsze”.
Rok 1995 przyniósł kolejną przełomową płytę „Fantomas”, zawierającą jeden z największych hitów zespołu – „Lato”. Utwór ten zdobył wiele nagród, w tym w plebiscycie RMF FM na przebój roku, oraz nominację do Fryderyków w kategorii Piosenka roku. Dzięki tej popularności zespół wystąpił u boku Michaela Jacksona na warszawskim koncercie 20 września 1996 roku. W 1997 roku do składu zespołu dołączyła wokalistka Katarzyna Lach, a rok później FNS nagrała popularny cover niemieckiego zespołu Trio – „Da Da Da”, który szybko zdobył uznanie w Polsce. Album „FOTO” z 1998 roku zawierał przebój „Ludzie pragną piękna”, inspirowany filmem Janusza Kondratiuka. W 1999 roku zespół obchodził 10-lecie od wydania debiutanckiej płyty, co uczczono albumem „Z archiwum X-lecia”, zawierającym największe przeboje Formacji. Z okazji jubileuszu zrealizowano również program telewizyjny „Urodziny Formacji Nieżywych Schabuff”, który emitowano w TVP2. Po kilku latach przerwy, w 2003 roku Formacja powróciła z nowym albumem „Supermarket” i tytułowym singlem, który zyskał popularność. W 2007 roku ukazał się singiel „Ty”, zapowiadający nowy materiał, a w kolejnych latach zespół nagrał utwory takie jak „Serce z piernika” (2010) oraz „Bursztyn” (2015), prezentowany podczas trasy koncertowej Lato Zet i Dwójki. Dziedzictwo Formacji Nieżywych Schabuff Formacja Nieżywych Schabuff pozostawiła trwały ślad na polskiej scenie muzycznej, łącząc humor, awangardę i przebojowy pop-rock. Ich utwory, takie jak „Klub wesołego szampana”, „Lato” czy „Baboki”, na stałe wpisały się w kanon polskiej muzyki rozrywkowej. Zespół zdobył wiele nagród i wyróżnień, a ich twórczość do dziś cieszy się uznaniem fanów kilku pokoleń.
